چرا ایران با وجود صلح و ثبات، درآمد گردشگری کمتری از کشورهای جنگزده دارد؟
صنعت گردشگری همواره بهعنوان یکی از موتورهای اصلی رشد اقتصادی در کشورهای مختلف مطرح بوده است. ایران، با دارا بودن پیشینهای تاریخی و فرهنگیِ کهن و جاذبههای بینظیر طبیعی، همواره از پتانسیل بالایی برای جذب گردشگر برخوردار بوده است. بااینحال، در شرایطی که کشورهای جنگزدهای مانند لبنان توانستهاند با وجود بحرانها از صنعت گردشگری درآمد قابلتوجهی کسب کنند، ایران هنوز نتوانسته است به جایگاه شایسته خود در این حوزه دست یابد.
چرا ایران، با وجود صلح و ثبات، درآمدی کمتر از برخی کشورهای دچار بحران دارد؟ موانع پیشِروی صنعت گردشگری ایران چیست و چه راهکارهایی میتواند این مسیر را هموار کند؟ برای پاسخ به این پرسشها و بررسی عمیقتر این چالشها، گفتوگویی داریم با مرتضی سبحانینیا، کارشناس گردشگری، که در این حوزه سالها تجربه و تحقیق داشتهاند. در این مصاحبه، به بررسی وضعیت کنونی گردشگری ایران، ملاحظات فرهنگی و اجتماعی، زیرساختهای موجود و راهکارهای عملی برای رونق این صنعت خواهیم پرداخت.
از شما دعوت میکنیم این گفتوگوی جذاب و چالشبرانگیز را مطالعه کنید.
سفرسیما: آقای سبحانینیا، با وجود ظرفیتهای بالای گردشگری در ایران، چرا کشور ما نسبت به کشورهای جنگزدهای مانند لبنان درآمد کمتری از این صنعت دارد؟
مرتضی سبحانینیا: یکی از عوامل مهم این مسئله، بازاریابی بینالمللی و تصویرسازی مثبت است. لبنان باوجود بحرانهای داخلی و جنگ، توانسته است از طریق تبلیغات هدفمند، چهرهای جذاب از خود به جهان نشان دهد. آنها بهخوبی از شبکههای اجتماعی، جشنوارهها و رویدادهای بینالمللی برای معرفی کشورشان استفاده میکنند. در مقابل، ایران غالباً با تبلیغات منفی رسانههای خارجی مواجه است و در استفاده از ابزارهای جهانی برای معرفی جاذبههای خود ضعف دارد. این در حالی است که ایران به لحاظ تاریخی و فرهنگی غنیتر از بسیاری از این کشورهاست.
سفرسیما: به نظر شما ملاحظات فرهنگی و دینی چقدر در جذب گردشگر تأثیر دارد؟
مرتضی سبحانینیا: این ملاحظات میتوانند بهجای محدودیت، به یک فرصت گردشگری تبدیل شوند. برای مثال، ایران با داشتن فرهنگ و سنتهایی خاص مانند رعایت حجاب اسلامی، میتواند برای گردشگرانی که به دنبال تجربههای فرهنگی متفاوت هستند، جذاب باشد. همچنین، ما میتوانیم زیست شبانه را به شیوهای متناسب با فرهنگ خودمان احیا کنیم؛ مثلاً بازارهای سنتی شبانه، کارگاههای صنایعدستی یا اجرای موسیقی سنتی در شب، جایگزینهای جذابی هستند که نیاز به تفریحات شبانه را تأمین میکنند.
سفرسیما: پس شما معتقدید ایران میتواند بدون تغییر در این ارزشها، همچنان گردشگران را جذب کند؟
مرتضی سبحانینیا: بله، قطعاً. کشورهای دیگری مثل عربستان سعودی نیز ملاحظات دینی خاص خود را دارند، اما از این مسئله بهعنوان یک فرصت برای جذب گردشگران مذهبی و فرهنگی استفاده میکنند. ما نیز میتوانیم با تأکید بر جذابیتهای منحصربهفرد خود، مانند اماکن تاریخی، فرهنگ غنی و مهماننوازی ایرانی، گردشگران بیشتری را جذب کنیم.
سفرسیما: مشکل دیگری که به آن اشاره کردید، زیرساختهای گردشگری است. چه اقداماتی برای بهبود این زیرساختها پیشنهاد میکنید؟
مرتضی سبحانینیا: زیرساختها یکی از مهمترین بخشهای گردشگری هستند. ایران به هتلهای مدرن، اقامتگاههای بومگردی مناسب و سیستم حملونقل کارآمدتری نیاز دارد. سرمایهگذاری در این حوزهها، حتی در قالب پروژههای کوچک و متوسط، میتواند تجربه گردشگران را بهبود بخشد. علاوه بر این، توسعه مسیرهای گردشگری متنوع و آموزش راهنماهای محلی نیز بسیار مؤثر خواهد بود.
سفرسیما: تسهیل صدور ویزا چقدر میتواند در افزایش گردشگران مؤثر باشد؟
مرتضی سبحانینیا: بسیار زیاد! فرآیندهای پیچیده صدور ویزا یکی از موانع اصلی برای ورود گردشگران خارجی به ایران است. کشورهای رقیب مانند ترکیه و گرجستان با ارائه ویزای فرودگاهی یا لغو ویزا، ورود گردشگران را تسهیل کردهاند. ایران میتواند با اجرای طرحهایی مانند ویزای الکترونیکی یا ویزای فرودگاهی، این فرآیند را سادهتر کند. این اقدام تأثیر چشمگیری در افزایش تعداد گردشگران خواهد داشت.
سفرسیما: به نظر شما تنوع در محصولات گردشگری تا چه حد میتواند به جذب گردشگران کمک کند؟
مرتضی سبحانینیا: بسیار مهم است. گردشگری تاریخی و مذهبی بهخوبی شناختهشده هستند، اما ما باید به سمت توسعه مدلهای دیگر مثل اکوتوریسم، گردشگری سلامت و گردشگری ماجراجویانه برویم. بهعنوان مثال، چشمههای آبگرم سرعین و طبس برای گردشگری سلامت بسیار مناسباند. همچنین مناطقی مثل کویرهای مرنجاب و ریگجن پتانسیل بالایی برای گردشگری ماجراجویانه دارند.
سفرسیما: در پایان، چه توصیهای برای مسئولان گردشگری دارید؟
مرتضی سبحانینیا: مسئولان باید با برنامهریزی جامع و هماهنگی بین بخش دولتی و خصوصی، موانع موجود را برطرف کنند. تبلیغات هوشمندانه، توسعه زیرساختها و تسهیل ورود گردشگران از مهمترین اقداماتی هستند که باید در دستور کار قرار گیرند. ایران با این ظرفیتهای بینظیر میتواند به یکی از مقاصد محبوب گردشگری در جهان تبدیل شود و از این طریق، به رشد اقتصادی و معرفی فرهنگ غنی خود کمک کند.
دیدگاهتان را بنویسید